Niech pierwszy rzuci kamieniem ten, kto na swoim ciele nie ma żadnej, nawet najmniejszej blizny. I nie mam tu na myśli jedynie blizny na kolanie po artroskopii czy rekonstrukcji więzadła, blizny po cesarskim cięciu czy takiej po zabiegu wycięcia wyrostka, a może pęcherzyka żółciowego. Myślę nawet o bliźnie na czole po zderzeniu z huśtawką w dzieciństwie, oparzeniu o blache z ciastem czy nawet małą niepozorną bliznę po ospie. Tak te wszystkie wyżej wymienione blizny mają znaczenie, dlatego często wypytujemy o nie za drzwiami naszego gabinetu. Każdemu z nas blizna kojarzy się niezbyt dobrze ze względu na walory estetyczne. Nam terapeutom powinna jednak kojarzyć się jako jedna z możliwych przyczyn dolegliwości pacjenta. Dlaczego?
Skóra odgrywa ważną rolę w naszej propriocepcji i czucia dotyku, a co za tym idzie zapewnia nam informacje o położeniu naszego ciała w przestrzeni, odbierając i wysyłając informację do ośrodków w mózgu. Co zatem dzieje się kiedy na ciele powstaje blizna? Przecięcie tkanek czy przerwanie ich ciągłości do jakiego dochodzi podczas operacji chirurgicznej czy innych wyżej wspomnianych historii zaburza percepcje z tego obszaru. Sygnał jaki otrzymuje mózg z receptorów zawartych w uszkodzonej skórze zostaje zmieniony, a zadaniem układu nerwowego jest dostosowanie struktur do tego błędnie odbieranego sygnału, tak abyśmy mimo „urazu” mogli dalej funkcjonować. Podczas zabiegu chirurgicznego może dojść również do uszkodzeń gałązek nerwów skórnych, co objawiać się będzie zgłaszaną przez pacjenta niedoczulicą danego obszaru lub wręcz odwrotnie przeczulicą okolicy blizny.
W obu przypadkach dochodzi do zaburzenia percepcji, co przyczynia się do nadmiernego napięcia struktur łącznotkankowych oraz mięśni, przez co ich reakcje stają się niewłaściwe. Co to oznacza? Na skutek nadmiernego skurczu mięśniowego dochodzi do zaburzeń kontroli mięśniowej, a obszarom o nadmiernej wrażliwości mogą towarzyszyć parestezje czy ból. Czym jest blizna dla narządu ruchu?
Najłatwiej będzie to wytłumaczyć na przykładzie koszulki, która na skutek jakiegoś wydarzenia w jednym z miejsc została przedziurawiona. Cały fizjologiczny proces bliznowacenia czyli główne trzy fazy to:
- faza stanu zapalnego (niezbędny element procesu gojenia tkanek)
-faza proliferacji ( generowanie materiału do naprawienia tkanek głownie kolagen typu III)
- faza remodelowania (jej zadaniem jest powstanie blizny funkcjonalnej zdolnej do zachowania się w podobny sposób jak zdrowa tkanka)
Zastąpimy je zaszyciem dziury w koszulce przy pomocy nici. Dziurę, którą chcemy załatać jesteśmy zmuszeni przykryć materiałem z pozostałych części koszulki, a szew jaki powstaje rzuca nam się w oczy i jest dosyć mocno sztywny, wyczuwalny w dotyku. Dziura załatana, ale zarówno koszulka jak i okolica szwu nie są takie jak przed rozdarciem. Podobnie wygląda to w kontekście tkanek objętych procesem bliznowacenia.
Czym jest blizna dla OUN ?
Każda blizna prowadzi do zaburzeń przesyłu informacji z receptorów okolicy objętej bliznowaceniem. Na zrośniętej tkance receptory nie pracują prawidłowo, przez co podrażniane mogą dawać błędne sygnały z tej okolicy lub przypominać organizmowi traumę związaną z nacięciem. Na drodze zaburzonego zaufania do receptorów czuciowych, mózg szuka innego źródła prawidłowej informacji czyli np. zmysłu wzroku nadmiernie go angażując. Kiedy jednak znajdziemy się w sytuacji gdzie zmysł wzroku będzie musiał skupić się na swoim podstawowym zadaniu i nie będzie mógł pracować, nadmiernie kompensując inne receptory jak np. ciemny pokój czy rywalizacja sportowa może się okazać, że układ nerwowy nie potrafi odpowiednio kontrolować ruchu w obszarze samej blizny.
Jak w rzeczywistości blizna z przeszłości może oddziaływać na nasze ciało? Tu również posłużę się przykładem tym razem realnym z gabinetu. Pacjent około 45 lat, bóle odcinka lędźwiowego wybudzające w nocy, a także bóle prawego biodra i kolana po bieganiu czy jeździe na rowerze. Każdą wizytę zaczynam od skrupulatnego wywiadu z pacjentem. Na pytanie o bliznę czy operacje pacjent kojarzy głównie miejsce kręgosłupa czy biodra odpowiadając, że nic w tym miejscu się nie działo. Zadaje zatem tzw. „pytanie pomocnicze” mając na myśli inne rozległe obszary jego ciała. Po chwili przypomina sobie o bliźnie po zabiegu przepukliny pachwinowej, która po przyjrzeniu się jej, była solidnych rozmiarów. Mając na uwadze, że blizna jest z pacjentem ponad 20 lat, a nikt po zabiegu lata temu nie wspomniał, że wymaga ona pracy, nie ma zaskoczenia, że jest mocno przyrośnieta do tkanek, tkliwa i całkiem bolesna palpacyjnie z czego sam pacjent nie zdawał sobie sprawy. Po znalezieniu blizny w myśl terapii nerwowo-mięśniowej przechodzę do badania jej aktywności i wpływu na ciało za pomocą testów reaktywności mięśniowej. Po zbadaniu mięśni okolicy blizny i zgłaszanych dolegliwości, a zatem : mięśnia prostego i poprzecznego brzucha, mięśni skośnych brzucha, czworobocznego lędźwi, mięśni biodrowo-lędźwiowych nie dziwi już fakt zgłaszanych dolegliwości. Wymienione mięśnie nie spełniają swojej roli będąc w przewadze hipotoniczne, ponieważ sygnał z układu nerwowego jest nieprawidłowy i ma na celu ochronę miejsca objętego blizną. Dokładając do tego diagnostykę jamy brzusznej, okolica prawego dołu biodrowego- głównie kątnica jelita grubego jest mocno napięta i tkliwa. Po pierwszej terapii obejmującej okolicę blizny i pracy nad jej elastycznością i zmniejszeniem tkliwości oraz rozluźnienia struktur okolicy prawego dołu biodrowego, dolegliwości bólowe zgłaszane przez pacjenta znacząco się zmniejszyły.
Zatem jeśli masz jakąkolwiek bliznę, a ten post dał ci do myślenia i zastanawiasz się czy może być ona przyczyną twoich obecnych dolegliwości lub czy w ogóle jest aktywna i ma wpływ na twoje ciało zapraszamy na wizytę. Nie zastanawiaj się zbyt długo. Jak widać na powyższym przykładzie blizna potrafi nieźle namieszać, a zaburzenie pracy poprzez obecność blizny ma miejsce nie tylko na poziomie narządu ruchu, ale równie często ma wpływ na pracę naszych narządów wewnętrznych prowadząc do szeregu zaburzeń.
Comments